Εβραϊκή Κοινότητα Ρόδου
Σύμφωνα με το βιβλίο των Μακκαβαίων, οι Εβραίοι εμφανίστηκαν στη Ρόδο πρώτη φορά τον 2ο αιώνα π.Χ. περίπου. Αναφορά σε αυτούς γίνεται από διάφορους Ραββίνους περιηγητές όπως ο Ισπανός Βενιαμίν, ο οποίος επισκέφτηκε τη Ρόδο κατά το 1116 και εκεί βρήκε περίπου 400-500 Εβραίους. Αντίστοιχα, ένας Ιταλός Ραββίνος περιηγητής που ήρθε στη Ρόδο το 1467 έγραψε σε γράμμα του, που διασώζεται εώς και σήμερα,: “Ποτέ δεν ξαναείδα μία εβραϊκή κοινότητα όπου όλοι, από τον μεγαλύτερο ως τον μικρότερο, είναι τόσο έξυπνοι… έχουν μακριά μαλλιά και μοιάζουν με πρίγκιπες. Οι ηγέτες των Ιπποτών της Ρόδου επισκέπτονται τακτικά τα εβραϊκά σπίτια για να θαυμάσουν τις χειροτεχνίες των υπέροχων κεντημάτων”. Πράγματι, η παρουσία των Εβραίων στο νησί έγινε αισθητή στα στενά, αψιδωτά, πλακόστρωτα, μεσαιωνικά δρομάκια της συνοικίας “Τζουντερία”.
Κατά το 1480, οι Εβραίοι της Ρόδου προσπάθησαν να βοηθήσουν στον αγώνα εναντίον των Τούρκων. Μετά την επίθεση τους, ωστόσο, στη Ρόδο απέμειναν μόνο 22 οικογένειες Εβραίων. Τελικά, τον 16ο αιώνα, οι ίδιες αναγκάστηκαν να εγκαταλείψουν το νησί μετά από απόφαση των Ιπποτών. Σύντομα, όμως, οι συγκυρίες ευνόησαν την επιστροφή τους στη Ρόδο. Για τους επόμενους 4 αιώνες περίπου οι Εβραίοι της Ρόδου ίδρυσαν Ραββινικές Σχολές αλλά και Συναγωγές. Βρίσκονταν δηλαδή σε μια περίοδο ακμής. Μέχρι το 1941, στη Ρόδο υπολογίζεται οτι ζούσαν 2.000 Εβραίοι.
Από τον Σεπτέμβριο του 1943 μέχρι τον Ιούλιο του 1944 λήφθηκαν μέτρα από τους Γερμανούς για τους Εβραίους όλης της Ελλάδας εκτός της Ρόδου. Αυτό καθησύχασε τους Ροδίτες Εβραίους, προσωρινά έστω. Στα μέσα όμως του Ιουλίου του 1944 οι Γερμανοί στράφηκαν εναντίον και των Εβραίων της Ρόδου. Μέχρι τις 20 Ιουλίου, όλοι είχαν συλληφθεί και βρίσκονταν σε αυτοσχέδιο στρατόπεδο συγκέντρωσης. Στις 23 Ιουλίου 1600 Εβραίοι μεταφέρθηκαν στο λιμάνι του Πειραιά. Κρατήθηκαν έπειτα σε στρατόπεδο συγκέντρωσης στο Χαϊδάρι, όπου υπέστησαν πολλά βασανιστήρια. Έπειτα από ένα άθλιο ταξίδι 13 ημερών, με πάνω από 100 θανάτους, μεταφέρθηκαν στην Πολωνία. Στις 6 Αυγούστου έφτασαν στο Άουσβιτς και ξεκίνησε η διαδικασία διαλογής. Σύμφωνα με τις πληροφορίες της Εβραϊκής Κοινότητας Ρόδου, 1.200 άτομα, εκείνα που κρίθηκαν πολύ αδύναμα για εργασία, στάλθηκαν αμέσως στους θαλάμους αερίου και στα κρεματόρια. Οι υπόλοιποι στάλθηκαν σε καταναγκαστική εργασία σε λατομεία, ανθρακωρυχεία και στους σιδηροδρόμους. Οι γυναίκες βιάστηκαν, αποστειρώθηκαν και χρησιμοποιήθηκαν σε απάνθρωπα πειράματα, χωρίς έλεος.
Λένε πως όλα περνάνε με τον χρόνο. Αμφιβάλλω, ωστόσο, αν ισχύει το ίδιο και σε αυτήν την περίπτωση. Το Ολοκαύτωμα αποτελεί ένα από τα πιο σκοτεινά και τραγικά κεφάλαια της παγκόσμιας ιστορίας με θύματα που ξεπερνούν τα 6 εκατομμύρια Εβραίους. Πρόκειται για κάτι τόσο αδιανόητα απαίσιο που δεν πιστεύω ότι θα καταφέρει να σταματήσει να στοιχειώνει τόσο τους Εβραίους όσο και τους υπόλοιπους ανθρώπους. Στην Ρόδο σήμερα ζουν περίπου 40 Εβραίοι που διατηρούν μια Συναγωγή καθώς και Εβραϊκό νεκροταφείο. Σαν να μην συνέβη τίποτα…σαν να μην έφυγαν ποτέ από εδώ. Ελπίζω ότι η ανθρωπότητα έμαθε από τη συγκεκριμένη ιστορία και οτι καμία ομάδα ανθρώπων δεν θα έρθει αντιμέτωπη με ό,τι ήρθαν κάποτε οι Εβραίοι.
Πηγή: https://parapona-rodou.blogspot.com/2012/03/blog-post_2027.html
της Χριστίνας Γαμβρέλλη
