Παρουσίαση ποιήματος: Το Μονόγραμμα, του Οδυσσέα Ελύτη
Το ποίημα: «Το Μονόγραμμα» συντάχθηκε από το γνωστό ποιητή Οδυσσέα Ελύτη το 1971. Συνίσταται από 7 ενότητες και είναι ένα από τα πιο γνωστά ερωτικά ποιήματα σε όλη την Ελλάδα. Πολλοί από εμάς σίγουρα το έχουμε ξανακούσει, είτε σε κάποια απαγγελία, είτε σε κάποια σειρά, όπως στην: «Δυο ξένοι», είτε μπορεί να το έχουμε διαβάσει.
Ο ΤΙΤΛΟΣ
Ο τίτλος του ποιήματος είναι συμβολικός. Όταν λέμε «Μονόγραμμα» εννοούμε το αρχικό γράμμα του ονόματος μας ή τα αρχικά από το όνομα και το επίθετο μας. Στην περίπτωση αυτή, υποθέτουμε ότι ο συγγραφέας εννοεί το αρχικό γράμμα της αγαπημένης του, δηλαδή κάτι το οποίο είναι τόσο συμβολικό όσο και διαχρονικό. Ό,τι γίνει το «Μονόγραμμα» της θα εχει κρατήσει την υπόστασή της, έτσι ώστε να
μην φύγει ποτέ μακριά από αυτόν.
Η ΥΠΟΘΕΣΗ
Στο ποίημα παρουσιάζεται ο αγνός έρωτας μεταξύ του ποιητή και μιας κοπέλας, ο οποίος κατακρίνεται από την κοινωνία καθώς είναι πρωτόγνωρος και διαφορετικός από τα συνηθισμένα. Τα πικρόχολα σχόλια και οι κακόβουλες ματιές που δέχεται η κοπέλα την οδηγούν στην αυτοκτονία. Ο ποιητής, στην συνέχεια, βρίσκεται στο δικό του σκοτάδι βλέποντας έναν «γκρεμό» από μπροστά του κάτι που εκφράζεται έντονα από το εισαγωγικό στίχο: Θα πενθώ πάντα —μ’ ακούς;— για σένα, μόνος, στον Παράδεισο Το πένθος για την αγαπητή του και το μίσος για τον χρόνο, την κοινωνία και ολόκληρο τον κόσμο τον κατακλύει. Θυμάται τις υπέροχες στιγμές που έζησαν μαζί, ακόμα και τις πιο απλές αυτές που στο μάτι ενός περαστικού φαντάζουν ασήμαντες. Όλες λαμβάνουν χώρα το καλοκαίρι, για αυτο εχει συνδέσει την δικιά τους αγάπη με τον καλοκαιρινό έρωτα. Είχε την επίγνωση του πόσο δύναμη κρατούσε η αγάπη τους, καθώς γνώριζε ότι ο ένας συμπλήρωνε τον άλλον κάτι που του φαινόταν περίεργο αρχικά διότι κανείς δεν γνώριζε για την κοπέλα και ο ποιητής διψούσε για ελευθερία, δηλαδή ήταν τα ακριβώς αντίθετα. Ως αποτέλεσμα κατάλαβε πως τίποτα δεν είναι τόσο τυχαίο οσο φαίνεται, και ο μόνος που είχε την δύναμη να τους οδηγήσει να συναντηθούν ήταν Ο Θεός και κανένας άλλος.
Στην 4 η Ενότητα τουποιήματος, ο ποιητής κρατάει το σώμα της άψυχης κοπέλας μια τελευταία φορά και της εξηγεί γιατί η κοινωνία δεν μπορούσε να τους αποδεχτεί, γιατί ήταν τόσο αισχροί απέναντί τους και πως μία μέρα όταν έρθει ολική καταστροφή θα αποτυπωθεί πάνω τους η αδικία και η κακιά που δέχθηκαν και τότε θα καταλάβει ο κόσμος το λάθος του. Όσο της εξηγεί, επαναλαμβάνεται η φράση «μ´ ακούς ;», όπου ο συγγραφέας γνωρίζοντας ότι η κοπέλα δεν μπορει να τον ακούσει αρνείται να αποδεχθεί τον θάνατό της. Ωστόσο, στην 5 η και 6 η ενότητα παρουσιάζεται οξεία αντίθεση, που ο ποιητής αρχίζει σιγά σιγά να αποδέχεται την απώλειά της. Αρχίζει η ψυχή του να «μαλακώνει» και να ευχαριστεί τον χρόνο που έστω για λίγο του πρόσφερε μια τέτοια αγάπη που δεν θα ξαναυπαρξει ποτε σε όλο τον κόσμο…
Η 7 η ενότητα
Στην 7 η ενότητα ο ποιητής εκφράζει μια υπόσχεση πως στο μέλλον θα καταφέρουν να βρεθούν ξανά, όχι στον παράδεισο αλλα σε ένα «νησί» κοντα σε αυτόν που ο καλοκαιρινός τους έρωτας θα φέρει κοντα τις ψυχές τους, θα ενωθούν για την αιωνιότητα και δεν θα χωριστούν ποτε…
Στον Παράδεισο έχω σημαδέψει ένα νησί
Απαράλλαχτο εσύ κι ένα σπίτι στη θάλασσα
Με κρεβάτι μεγάλο και πόρτα μικρή
Έχω ρίξει μες στ’ άπατα μιαν ηχώ
Να κοιτάζομαι κάθε πρωί που ξυπνώ
Να σε βλέπω μισή να περνάς στο νερό
Και μισή να σε κλαίω μες στον Παράδεισο.
ΒΙΒΛΙΟΓΡΑΦΙΑ: https://media.public.gr/Books-PDF/9789607233608-0137692.pdf
της Χαριτωμένης Καρανικόλα
